Według nauki Kościoła, przygotowanie do bierzmowania powinno mieć na celu doprowadzenie ochrzczonego do głębszego zjednoczenia z Chrystusem, do większej zażyłości z Duchem Świętym, Jego działaniem, darami i natchnieniami, aby mógł lepiej podjąć apostolską odpowiedzialność życia chrześcijańskiego. Katecheza przed bierzmowaniem powinna także starać się obudzić zmysł przynależności do Kościoła Jezusa Chrystusa, zarówno do Kościoła powszechnego, jak i wspólnoty parafialnej. Na tej ostatniej spoczywa szczególna odpowiedzialność za przygotowanie kandydatów do bierzmowania.
Ponieważ chrzest święty udzielany jest dzieciom, stąd przygotowanie do I Komunii świętej, a szczególnie do bierzmowania, daje tę wielką szansę, aby młody chrześcijanin mógł przebyć konieczną drogę wdrożenia w życie dojrzałych chrześcijan. Dlatego biskupi w wielu diecezjach polskich, aby umożliwić młodzieży przejście procesu duchowej formacji rozróżnili przygotowanie do sakramentu bierzmowania dalsze (klasa VI i VII) i bliższe (klasa VIII).
W procesie formacyjnym istotną rolę mają do wypełnienia: rodzina, kapłan, katecheci oraz wspólnota parafialna. Dokumenty Kościoła jednak zasadniczo obowiązek przygotowania do bierzmowania kładą na parafię, a więc kapłanów, katechetów i wiernych, gdyż we wspólnocie z nimi kandydaci do bierzmowania mają możliwość doświadczenia życia Chrystusowego Kościoła.
Kandydat do bierzmowania wybiera również sobie nowe imię, które winno być nośnikiem pewnego posłannictwa, jakie pragnąłby wypełniać w swoim życiu. Sprawę wyboru imienia winien omówić z kapłanem lub ze swoim katechetą, lub animatorem.
Świadek bierzmowania
Poszczególnym bierzmowanym zwykle towarzyszy świadek, który uczestniczy w przyjęcia sakramentu. Przed namaszczeniem krzyżmem przedstawia kandydata szafarzowi bierzmowania, a potem pomaga w wiernym wypełnianiu przyrzeczeń złożonych na chrzcie, zgodnie z natchnieniami Ducha Świętego, którego otrzymali.
Ze względu na współczesne warunki pastoralne wypada, aby chrzestny, jeżeli może być obecny, był także świadkiem bierzmowania. W ten sposób jaśniej zaznacza się związek między chrztem i bierzmowaniem, a funkcje i obowiązki chrzestnego mogą być spełnione w sposób bardziej skuteczny. Nie wyklucza się jednak możliwości wybrania osobnego świadka bierzmowania. Także rodzice mogą osobiście przedstawić swoje dzieci do bierzmowania.
Świadek bierzmowania winien odznaczać się następującymi przymiotami:
- być wystarczająco dojrzały do spełniania tego obowiązku,
- być wierzącym i praktykującym katolikiem,
- należeć do Kościoła katolickiego i przyjąć trzy sakramenty wtajemniczenia chrześcijańskiego: chrzest, bierzmowanie i Eucharystię,
- nie być wykluczonym przez prawo od czynności w aktach kościelnych.
Szafarz bierzmowania
Właściwym szafarzem sakramentu bierzmowania jest biskup. Zwykle on sam udziela tego sakramentu, aby wyraźniej występował jego związek z pierwszym zstąpieniem Ducha Świętego w dniu Pięćdziesiątnicy, kiedy to Apostołowie napełnieni Duchem Świętym sami przekazywali Go wiernym przez włożenie rąk.